TaiguqhimmaaritImiqtuq, higaaqtuq, atuqtuqlu aangayaarnaqtut higaarluit nakuungittumik pipkaidjutiyuq timiptiknut, ihumaptiknut, inuknullu katimaqatigiyavut.
Inuit imiqtut, higaaqtut atuqtullu aangayaarnaqtut higaarluit aadlamut pipkaidjutigiyumik.
- Huliakhaiqmata
- Ilannangit ilangit atuqmagit
- Takugapkit ilavut ilannavut atuqtaanik
- Ihumaalutiqarama uluriahuinnalirama
- Tiiviimi, piksassuuni, atuumilu “nakuugiktikmagu” unalu “ihuaqtipkarmagulu”
Tan’nganik kayumiiqtipkaivaga amigaittut akhuurutauyut qaritaqmi timiup aulapkaininngillu.
- Nakuungittumik ihumaliuriami
- Ihuittumik ingutaariami
- Qiattaalaqipluni qanuqtutlu mihiknarutinginnik
- Takpiivyaktuq
- Kangirhinnaittumik uqaqtuq
- Hiudjarluktumik
Tan’nganik puisiutiyuq imiraangavit avuitpallaaqtumik Tan’nganik.
- Mirianginnaliqluni
- Naluqhittuq uingaliqpiaqluniluuniit
- Ayurhaqtuq anirhaagiamini
- Qiiqiuq
- Tuqutauniq
Huuq imiqtukhaungittuq:
- Imiruilimaiqmat —timimitigut ihumamitigullu imirumainnaqmat, nutqalimaiqhuni piqangittumik qanuriliurutimik.
- Nakuungittumik ihumaliuqniaqmat ayurhaqlunilu—nuliaqniaqmat puungittumik, talvuuna kuyakniqmut aaniarutipkaiyuq hingaipkaiyuqluuniit; aaniqluni immitluniluuniit, haantakkut/sikiituukkut tuluqluni, ningaqluni, inminiirahuaqluniluuniit.
- Nakuungittuq inuuhiqmut—puvallaknaqtuq, kayumiktipkailugulu aup aulapkaininnganik, huungiqtiqlugulu tinguk, uumatit qaritallu.
- Tan’nganik hingaiyaqtilluni biibinnuat ayurhautiqarniaqtuq uumannga Imirnirmit Ilumiutarlirniq.
Higaarnik ayurhaqtipkaiyaa tamainnik aulapkaidjutingit timikni aaniarutiplunilu. Ilangit naunaittut ayurhautingit higaarniqmut hamma:
- Quryiqtanguqtitaa kigutitit
- Mamaittuq tipaat
- Qirnarivyaktitaiyuq uvinitit
- Imullugniq
- Quryiqtanguutiyuq algautinginni
Naunairyuumiqlutit higaarnik tipaakunik ikayuqtaulutilluuniit qanuqtut higaaruiriaqni uumani Nunavut Quits.
Piqaqtuq maligatigut maligaliriniittumiklu aangayaarnaqtut higaarluit. Inuk taimaalimaiqniaqtuq kitunut atuqtamiknut, ayurhaqniaqtuqlu taimaarahuariamini. Aangayaarnaqtut higaarluit quviahuktitaa inukmik tadjakaffuk. Qakunguqqat, inuk in’ngummakniaqtuq, atuqluni aangayaarnaqtut higaarluit aliattaffaariamini. Aliahugumaguvit, hulilukaariaqni, pipkaigiami, higaaruiqlutit aangayaarnaqtut higaarluit.
|
Uuktuutit atuqtakhaungittut aangayaarnaqtut higaarluit
|
Uuktutit maligaliriniqmut aangayaarnaqtut higaarluit
|
Qanuqtut qingigiami
Ayurhaqniaqtutit qingigiaqni ilannatit ilatitluuniit atuquliqqata aangayaarnaqtut higaarluit, aturumangitillutit.
Qanuqtut “qingigiaqni”
- Tainginnaqlugu—“imannaq”.
- Aadlamik huliakhaqaqhiuqlutit. “Ilihaqniarama angiyumik iliharutikhamut/nutaqqiqigama/anaanattiamnik pulaarama. Taimailiulimainnama unnuaq imirama /aangayaarnaqtut higaarluit.”
- Imiqtillugit, imiungittumik niuqalluaqlutit.
Qanuriliurutikhat kinaliqaak akhuuquiliqqata iliknut
- Imaatut uqaqtut, “Inuit tamaita atuqtut aangayaarnaqtut higaarluit.”
Ilvit uqaqtutit, “Amigaittut inuit atuyuittut aangayaarnaqtut higaarluit. Taimaa, Uvamnut atuqtakhangitara.” - Imaatut uqaqtut, “Aangayaarnaqtut higaarluit nakuuhiqpkaiqpiaqniaqtaatit.”
Ilvit uqaqtutit, “Naamaktunga. Ihuirutiumanginnapku.” - Imaatut uqaqtut, “Ilannarigukma, aangayaaqatiginiaraluaqtarma.”
Ilvit uqaqtutit, “Nakuugiyaraluapkit. Nakuuginginnapkit aangayaarnaqtut higaarluit.” - Imaatut uqaqtut, “Una nakuuqpiaqtuuniqtuq.”
Ilvit uqaqtutit, “Ilihimayunga inukmik aaniaqpialiqtuq taimaittuqturami. Tamna nakuungitpiaqtuq.” - Imaatut uqaqtut, “Inuit ilihimalimaittut.”
Ilvit uqaqtutit, “Uvamnik taimailiurumanginnama. Anilimaiqnakhagama, itiqtaulungaluuniit tiguyauguma.”
Aadlanik hulilukaarutikhaqhiuqlutit
- Aadlamik hulilluarit—taiguaqlutit makpiraamik, qun’ngiaqlutit piksassuumik, ilalutit ilagiiktumik piyunik.
Ayuirhaqlutit iliknik
- Paqilutit aturlutillu nakuuyunik naunaitkutinik nakuutqiamik ihumaliuriaqni inuuhiqnut. Naunairyuumiqlutit uumani TeensHealth - Drugs and Alcohol.